नेपालमा पाइने विषालु च्याउहरूको बारेमा जानकारी
दाङ - सचिन भुसाल: नेपाल जैविक विविधताले भरिपूर्ण देश हो जहाँ विभिन्न प्रकारका वनस्पतिहरू पाइन्छन्। यिनै वनस्पतिहरूमा केही विषालु च्याउहरू पनि पाइन्छन् जसले स्वास्थ्यमा गम्भीर असर पार्न सक्छ। यहाँ हामी नेपालमा पाइने केही प्रमुख विषालु च्याउहरूको बारेमा चर्चा गर्नेछौं।
अमेनिटा फालोइड्स (Amanita Phalloides)
यो च्याउलाई "डेथ क्याप" पनि भनिन्छ। यसको सेवनले ज्यान गुमाउन सक्छ। यो च्याउ खासगरी जाडो मौसममा पाइन्छ र यसको रंग हरियो वा पहेँलो हुन्छ। यसले विषाक्त पदार्थ 'अमाटोक्सिन' निकाल्छ जसले यकृतलाई गम्भीर क्षति पुर्याउँछ।
ग्यालेरिना मार्जिनाटा (Galerina Marginata)
यो च्याउ प्रायः रुखको फुस्रो भागमा वा जंगलको भुइँमा पाइन्छ। यसको सेवनले पाचन तन्त्रमा समस्या ल्याउँछ र यसमा पनि 'अमाटोक्सिन' पाइन्छ। यो च्याउको रंग खैरो वा पहेँलो हुन्छ। कोन्योसायबे फिलारिस (Conocybe Filaris) यो च्याउ हरियो र खैरो रंगको हुन्छ र यसले पनि विषाक्त 'अमाटोक्सिन' निकाल्छ। यसको सेवनले कलेजोको गम्भीर क्षति पुर्याउँछ र यसले पनि ज्यान गुमाउने सम्भावना बढाउँछ।
इनोसिबी स्पिसिस (Inocybe Species)
यो च्याउ जंगलको भुइँमा पाइन्छ र यसको सेवनले तात्कालिक रूपमा वाकवाकी, पसिना, र उच्च रक्तचाप जस्ता लक्षणहरू देखापर्छ। यसले नर्भस सिस्टममा असर पुर्याउँछ। कोर्टिनारियस स्पिसिस (Cortinarius Species) यो च्याउको सेवनले केही दिन पछि मात्र लक्षणहरू देखापर्छ। यसको विषले मिर्गौलामा गम्भीर क्षति पुर्याउँछ र यसको सेवनले दीर्घकालीन स्वास्थ्य समस्याहरू ल्याउँछ। निष्कर्ष: नेपालमा विभिन्न प्रकारका विषालु च्याउहरू पाइन्छन् जसले स्वास्थ्यमा गम्भीर असर पार्न सक्छ। च्याउ संकलन गर्दा वा खाने बेला धेरै सतर्कता अपनाउन आवश्यक छ। च्याउको पहिचानमा अलमल परेमा, विशेषज्ञको सल्लाह लिनु उपयुक्त हुन्छ। विषालु च्याउको सेवन भएमा तुरुन्तै स्वास्थ्य सेवाको खोजी गर्नु महत्त्वपूर्ण हुन्छ।
